De hoornDe hoorn
©De hoorn
Presentatie van de

hoorn

Hier vindt u belangrijke informatie over de instrumenten die u op de tentoonstelling van de Europese Ambachtsdagen zult ontdekken.

De hoorn

Windinstrument, koperfamilie

 

Een stukje geschiedenis

Evolutie van het instrument

De Franse hoorn is tegenwoordig onlosmakelijk verbonden met het moderne symfonieorkest, maar dat was niet altijd het geval. Oorspronkelijk was dit, net als de jachthoorn, die overigens tot de 17e eeuw vaak werd verward, eeninstrument dat verbonden was met de jacht en het slagveld, zoals blijkt uit het Lied van Roland (11e eeuw).

In de 17e en 18e eeuw onderging de hoorn belangrijke wijzigingen waardoor hij orkesten kon integreren en vervolgens een solo-instrument werd. Inderdaad, aan het einde van de 17e eeuw slaagde een Neurenbergse hoornbouwer, Friedrich Steinmetz, erin de afmetingen van het instrument te verkleinen door het twee en een half keer op zichzelf te winden om het de muzikanten gemakkelijker te maken. Vervolgens gingen hoornblazers hem ook anders vasthouden, naar beneden, waardoor ze de bel op verschillende manieren met hun hand konden belemmeren om de klank een halve toon hoger of lager te zetten.

In het begin van de 19e eeuw hebben hoornblazer,Heinrich Stölzel en hoboïst Friedrich Blühmelde hoorn voorzien van een zuiger, waardoor het gebruik van het hele chromatische bereik mogelijk werd. Dit werd toen de hoorn van de harmonie genoemd. Tegenwoordig biedt hij een grote verscheidenheid aan extreem zachte of juist krachtig heroïsche timbres.

Particulariteit

De hoorn ontleent zijn naam aan de hoorns waarmee de eerste vormen van hoorns werden ontworpen. Zowel in het Duits als in het Engels wordt de hoorn een hoorn genoemd (net als de dierlijke hoorn).

Klank

De hoornist produceert de noten van de toonladder door trilling van de lippen op het mondstuk. Zijn linkerhand activeert de draaiende toetsen en zuigers om de toonhoogte te veranderen. De rechterhand wordt in de bel geplaatst om het instrument te ondersteunen en de toonhoogte te corrigeren. De speler kan ook een mute gebruiken om de geluiden te dempen.

Het bereik van de hoorn strekt zich uit over drie en een halve octaaf.

Luister naar het geluid van de hoorn

COR.mp3Cor

Neighbor in the …

Percussies, viool, trompetten, klarinetten

Handelen van het instrument

De hoorn kan zittend of staand worden bespeeld. De linkerhand houdt de hoofdtak bij de hoofdwikkeling vast en bedient eventueel de ventielen. De rechterhand daarentegen bevindt zich in de bel. Hij wordt voornamelijk gebruikt om het instrument vast te houden. In alle gevallen is de rol van de linkerhand om het instrument naar de mond gericht te houden, zonder het mondstuk op de lippen te drukken. De inspanning is dus meer verticaal dan horizontaal.

Factor

De hoorn is gemaakt van koper, zoals de naam van de familie waartoe hij behoort, aangeeft.

De hoorn, gebruiksaanwijzing - Orchestre de Paris
De hoorn, gebruiksaanwijzing - Orchestre de Paris
[Figures de Notes] Le cor, mode d’emploi

Sommige componisten

De Franse hoorn kan zowel de meest subtiele instrumentale of vocale solo’s begeleiden als solopartijen voor zijn rekening nemen.

Al vroeg in de 18e eeuw werden er veel concerto’s voor gecomponeerd, zoals het Concerto in D groot H VIId.3 van Joseph Haydn (1762) of het Eerste Concerto, in D groot, K 412 van Mozart in 1782.

De Franse hoorn werd ook snel onderdeel van de kamermuziek met bijvoorbeeld Beethovens Septet voor blazers en strijkers, in Es groot, Op. 20 (1800).

Veel twintigste-eeuwse componisten schreven voor dit instrument, met name onder aanvoering van de grote Britse hoornist Dennis Brain (1921-1957) zoals Benjamin Britten met Canticle III “Still falls the Rain” uit (1955).

Benjamin Britten - Canticle III "Still falls the Rain" (1955)
Benjamin Britten - Canticle III
Canticle III, Still Falls the Rain
Sluiten